11 Αυγούστου 2014

Ξένες Άμεσες Επενδύσεις της Μαργαρίτας Αντωνίου

ΡΑ Φεβρουάριος 2013
  • Εισαγωγή. 
  • Ας αρχίσουμε με μερικούς ορισμούς: 
  • Πότε ένας τόπος γίνεται ελκυστικός για ΞΑΕ; 
  • Μερικές συγκρίσεις με την Ε.Ε. και τις χώρες ΟΟΣΑ 
  • Μήπως φταίμε εμείς που δεν αφήνουμε τους Ξένους να επενδύσουν στην Ελλάδα; 
  • Mερικά ενδεικτικά μέτρα ‘προστατευτισμού’: 
  • Συμπέρασμα 

Εισαγωγή 

Τον τελευταίο καιρό οι προσέλκυση Ξένων Άμεσων Επενδύσεων(ΞΑΕ) είναι στο προσκήνιο.
Αμέσως μετά την υπογραφή του Μνημονίου 3, και πριν οι ‘ταλαίπωροι Έλληνες καταλάβουν τι τους γίνεται, άρχισε ο βομβαρδισμός Κυβέρνησης και ΜΜΕ για το νέο επενδυτικό κλίμα που άρχισε να ανατέλλει.

Η στροφή του επενδυτικού κλίματος …ξεκίνησε από τη συμφωνία SOSCO και Hewlett Packard με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, συνεχίστηκε με τη Unilever (που αποφάσισε 110 προϊόντα, αντί να τα παράγει στο εξωτερικό, να τα παράγει στην Ελλάδα), τη σκυτάλη έλαβε η συνάντηση του Πρωθυπουργού με 12 Πολυεθνικές, είναι στις συνεχείς εξαγγελίες του Υπουργού Ανάπτυξης, ενώ στο σχέδιο Νόμου για τις Ιδιωτικές Επενδύσεις που είχε τεθεί σε διαβούλευση συστήνεται ειδική Διεύθυνση που θα αδειοδοτεί τις μεγάλες επενδύσεις, κλπ κλπ. 

Η Κυβέρνηση και τα φερέφωνά της (πχ ΙΟΒΕ), χωρίς να πολυαναλύει τι ακριβώς ζητά, προσπαθεί να πείσει τον Ελληνικό λαό ότι με τις Ξένες Άμεσες Επενδύσεις θα αρχίσει η ανάπτυξη.

Ο Πρωθυπουργός ανέλαβε προσωπικά το θέμα και προσπαθεί όπου πηγαίνει να μας πείσει ότι φέρνει και επενδύσεις από το εξωτερικό (βλ Κατάρ)

Στις Ημερίδες, επισκέψεις και δηλώσεις, που γίνονται από τα Κυβερνητικά στελέχη, τα βασικά σημεία προσέλκυσης σε γενικές γραμμές είναι:
  • Η Παγκόσμια Τράπεζα στο ¨Doing Business Report¨, ανέβασε την Ελλάδα κατά 22 θέσεις στην κατάταξη ανταγωνιστικότητας και τη συμπεριλαμβάνει ως μία από τις 10 χώρες που έχουν κάνει την πιο εντυπωσιακή πρόοδο το τελευταίο διάστημα, μετρώντας 185 χώρες παγκοσμίως. 
  • Στην έκθεση «Τhe 2012 Euro Plus Monitor» η χώρα μας αναδείχτηκε πρώτη μεταξύ 20 χωρών της Ευρώπης σε ό,τι αφορά τη συμμόρφωση για την επίτευξη της δημοσιονομικής προσαρμογής αλλά και την προώθηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων.
Όλα γίνονται μόνο επενδύσεις δεν γίνονται και η ανεργία έχει ξεπεράσει το 25%!

Όμως τι πραγματικά έχουμε να περιμένουμε από τις Ξένες Άμεσες Επενδύσεις; Τι λέει η εμπειρία; Και πώς λειτουργούν τα πράματα στην ‘οικονομία της αγοράς’ δηλαδή στον καπιταλισμό που ζούμε;

Ας αρχίσουμε με μερικούς ορισμούς:

Οι Ξένες Άμεσες Επενδύσεις είναι το σύνολο των χρηματοροών που αφορούν τους παρακάτω δυο διακριτούς επενδυτικούς τομείς : 
  • Συγχωνεύσεις και εξαγορές υφιστάμενων επιχειρήσεων
  • Δημιουργία νέων παραγωγικών επενδύσεων (Greenfield investments)
Οι χρηματορροές μπορεί να είναι άμεσες ή με επανεπένδυση κερδών Ξένων ή Πολυεθνικών Επιχειρήσεων ή από ενδοεπιχειρησιακά δάνεια και πιστώσεις.
Πολύ σημαντικός δείκτης είναι η μέτρηση των επενδυτικών αποθεμάτων (stock), που προκύπτουν μετά από έρευνα πεδίου, έρευνες αγοράς και απογραφές στις επιχειρήσεις και συνδυάζει τις άμεσες χρηματοροές με τα υφιστάμενα επενδυτικά αποθέματα, τις μεταβολές στις αξίες των παγίων κεφαλαίων και των συναλλαγματικών ισοτιμιών 

Από τα δυο είδη ΞΑΕ που αναφέρονται οι Συγχωνεύσεις και εξαγορές υφιστάμενων επιχειρήσεων δεν είναι καθόλου μα καθόλου σίγουρο ότι θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη. Συνήθως οι συγχωνεύεις συνοδεύονται από σύμπτυξη διαδικασιών και υπηρεσιών που δημιουργούν πλεονάσματα ανθρώπινου δυναμικού που οδηγείται στην ανεργία (μπορεί να ονομαστεί εθελουσία έξοδος). Οι εξαγορές υφιστάμενων δημόσιων επιχειρήσεων μέσω του ΤΑΙΠΕΔ ανήκει σε αυτή την κατηγορία. Μόνο αν συνοδευτούν με σαφείς δεσμεύσεις για επέκταση των υφιστάμενων παραγωγικών μονάδων μπορούν να συνεισφέρουν αναπτυξιακά. Ειδικά για το ΤΑΙΠΕΔ το τίμημα εξαγοράς της δημόσιας περιουσίας γίνεται καπνός και πάει στη μείωση του χρέους συνεπώς δεν μπορούμε ούτε κατά διάνοια να πούμε ότι τουλάχιστον τα έσοδα των πωλήσεων πάνε σε αναπτυξιακούς στόχους.

Το είδος των ΞΑΕ που δημιουργεί ανάπτυξη και πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα είναι κυρίως η δημιουργία νέων παραγωγικών επενδύσεων (Greenfield investments). Και αυτό πάντα μόνο υπό όρους!

Μόνο μέσω της ανάπτυξης κατάλληλων εγχώριων Πολιτικών, οι Ξένες Άμεσες Επενδύσεις μπορούν να αποτελέσουν μέσο διάχυσης τεχνολογικής και επιχειρηματικής ανάπτυξης και μέσω συνεργασιών και υπεργολαβιών με την εγχώρια παραγωγή να δημιουργήσουν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα και έναυσμα περαιτέρω ανάπτυξης εγχώριων επενδύσεων. Αλλιώς σε μικρό βαθμό συνεισφέρουν στην ντόπια οικονομία και λειτουργούν σαν κέλυφος κερδοφορίας για τους ιδιοκτήτες όχι όμως για τον τόπο. Παλιά λέγαμε ότι οι ξένες επιχειρήσεις έρχονταν με ‘το κλειδί στο χέρι’ και λίγη τεχνογνωσία ενσωματώνονταν στο ελληνικό δυναμικό. Τώρα όμως, που στη χώρα μας υπάρχει υψηλού επιπέδου επιστημονικό δυναμικό, σημαντικότατη τεχνολογική υποδομή στα ΑΕΙ, ΤΕΙ και ινστιτούτα θα είμαστε ασυγχώρητοι να επαναλάβουμε το ατυχές κομμάτι του παρελθόντος.


Η υλοποίηση εθνικών πολιτικών προσέλκυσης συνεπώς είναι απαραίτητες ώστε οι Ξένες Άμεσες Επενδύσεις να λειτουργήσουν προσθετικά και πολλαπλασιαστικά στις εγχώριες επιχειρήσεις οι οποίες πρέπει να λειτουργήσουν ως προμηθευτές και υπεργολάβοι της παραγωγικής αλυσίδας (φαινόμενο crowd in). Αλλοιώτικα θα λειτουργήσουν ανταγωνιστικά ή διαλυτικά στην εγχώρια παραγωγή (φαινόμενο crowd out). 


Εδώ χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ΙΚΕΑ και το ΠΡΑΚΤΙΚΕΡ. Η ίδρυσή τους καταμετράται ως Ξένη Άμεση Επένδυση στον τριτογενή τομέα (κλάδος εμπορίου). Η ίδρυσή τους δημιούργησε νέες θέσεις υπαλλήλων στις υπηρεσίες αλλά δεν δημιούργησε πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα μέσω της ανάπτυξης δικτύου ντόπιων κατασκευαστών. Αντίθετα λειτούργησε διαλυτικά στην ντόπια παραγωγή επίπλου, κεραμικών, κατασκευής φωτιστικών κλπ κλπ αφού τα προϊόντα τους είναι στη συντριπτική πλειοψηφία εισαγόμενα. Αυτές οι ΞΑΕ δεν χτύπησαν μόνο το λιανεμπόριο αλλά χτύπησαν και την ελληνική παραγωγή. Παράλληλα έγιναν οι πύλες εισόδου αθρόων εισαγωγών προϊόντων της παγκοσμιοποίησης αλλά και προϊόντων προέλευσης των αντίστοιχων χωρών προέλευσης των κεφαλαίων των ΞΑΕ (ενδεικτικά το εμπορικό έλλειμμα με τη Γερμανία είναι Εξαγωγές / Εισαγωγές είναι στο 0.29 , 0.28, 0.26, 0.28 και 0.35 τα έτη 2006-2010 αντίστοιχα).

Ας σκεφτούμε όταν διαβάζουμε ότι μέσα στο πλαίσιο των εκτεταμένων ιδιωτικοποιήσεων ξεπουλιούνται νησάκια απείρου κάλλους για τουριστική αξιοποίηση. Ειλικρινά πιστεύει κανείς ότι η ανάπτυξη τέτοιων τουριστικών παραδείσων ελίτ’ θα βοηθήσει στην ανάπτυξη της Ελλάδας ή έστω της Περιφέρειας στην οποία υλοποιούνται; Όλοι αυτοί οι παράδεισοι είναι ‘απομονωμένα κουτιά’ στη λειτουργία τους, στους πελάτες τους, στην απόλυτη φοροδιαφυγή, στο εργατικό δυναμικό τους που το κατώτερο αμείβεται με ελάχιστους μισθούς. Ακόμα και στην κατασκευή τους χρησιμοποιούν ελάχιστο εγχώριο δυναμικό. Και όταν ακόμα λειτουργήσουν σε ποιους πελάτες απευθύνονται; Μήπως τελικά θα πάρουν πελάτες που τώρα πάνε στην Ελούντα ή στα υψηλής πολυτέλειας νησιά της Κρήτης, των Δωδεκανήσων, της Χαλκιδικής ή των Κυκλάδων; Ποιος τα έχει αξιολογήσει αυτά; Προφανώς κανείς. Απλά ξεπουλούν περιοχές απείρου φυσικού κάλλους και περιβαλλοντικού παγκόσμιου αποθέματος έναντι αστείου τιμήματος που πάει στους δανειστές, υποθηκεύοντας το μέλλον της ήδη υφιστάμενης και λειτουργούσας (ατελώς) παραγωγικής βάσης!

Όμως ενώ ωρύονται για την εθνικότητα των Ιμίων ταυτόχρονα ξεπουλούν για 99 χρόνια νησάκια. Τέτοια υποκρισία! Επίσης να υπενθυμίσω ότι η χώρα μας με τα τρέχοντα σύνορα έχει ιστορία λιγότερο από 95 χρόνια.

Πότε ένας τόπος γίνεται ελκυστικός για ΞΑΕ; 

Απάντηση: …Εξαρτάται…

Τα πλεονεκτήματα μια χώρας για να καταστεί τόπος προσέλκυσης ΞΑΕ είναι σαφώς (πρώτο και καλύτερο) η προσδοκώμενη κερδοφορία της επιχείρησης και αυτή εξαρτάται από το είδος της επένδυσης (έντασης εργασίας, έντασης γνώσης, άμεσα εξαρτώμενη από τους φυσικούς πόρους μια περιοχής, μέγεθος και απόσταση αγορών, φορολογικό σύστημα κλπ κλπ).

Έχουν εφευρεθεί διάφοροι δείκτες από τα καταγράψουν την ελκυστικότητα μιας χώρας. Κανένας δεν αποτυπώνει την αλήθεια αλλά όλοι λένε κάτι. Πρέπει να ψάξουμε πίσω από την ανάλυση του κάθε δείκτη για να δούμε την αλήθεια. Ως πλέον διαδεδομένος είναι ο δείκτης ‘Doing Business’ που συντάσσεται και εκδίδεται από τον Όμιλο της Παγκόσμιας Τράπεζας. Ο δείκτης αναλύεται σε άλλο κείμενο αλλά αναφέρω χαρακτηριστικά ότι η Κίνα, ο μεγαλύτερος λήπτης επενδύσεων παγκοσμίως μετά τις ΗΠΑ, κατατάσσεται 91η (!) και η Βραζιλία που ομοίως είναι λήπτρια μεγάλου ύψους ΞΑΕ κατατάσσεται 131η (!). Συνεπώς η αναφορά στο δείκτη κατάταξης μιας χώρας στο Doing Business είναι απλά πυροτέχνημα.

Από την Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη υπάρχει ο δείκτης δυναμικότητας (performance index)[1], που μου φαίνεται πιο σοβαρός.

Η Ελλάδα στο δείκτη αυτό κατατάσσεται 43η !. Οι επιδόσεις όμως της Ελλάδας παγκοσμίως (ως ποσοστό εισροών ΞΑΕ (in terms of stock) την κατατάσσει 119η . 

Συνεπώς κάτι κάνουμε λάθος ως χώρα αν βέβαια θέλουμε να προσελκύσουμε Ξένες Άμεσες Επενδύσεις (και όλες οι προηγούμενες Κυβερνήσεις επιθυμούσαν διακαώς)! Αυτό είναι σίγουρο εκ του αποτελέσματος (βλ και Διάγραμμα 1)

(Σε τόσο μεγάλη απόκλιση μεταξύ δυνατοτήτων και αποτελέσματος είναι η Ιαπωνία: Κατάταξη δείκτη δυναμικότητας:26η Κατάταξη δείκτη πραγματικού αποτελέσματος : 136η . Όμως η Ιαπωνία είναι μια μεγάλη εξαίρεση όπου συνειδητά είναι επικεντρωμένη σε εσωτερικές επενδύσεις και δεν ενθαρρύνει τις Ξένες).

Μερικές συγκρίσεις με την Ε.Ε. και τις χώρες ΟΟΣΑ

Από το Διάγραμμα 1 που ακολουθεί φαίνεται ότι όντως οι εισροές των Ξένων Άμεσων Επενδύσεων (in terms of stock) ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι πολύ χαμηλές στην Ελλάδα σε σύγκριση με τις χώρες του ΟΟΣΑ και της Ε.Ε.

Από το Διάγραμμα 2 όμως παρατηρούμε ότι οι ίδιες ομάδες χωρών έχουν και πολύ υψηλό εκροών Ξένων Άμεσων Επενδύσεων (in terms of stock) ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Συνεπώς είμαστε μια σχετική κλειστή οικονομία σε επίπεδο Ξένων Άμεσων Επενδύσεων. Οι εκροές μας βέβαια έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσιάζει αποεπένδυση σαν σύνολο. 

Διάγραμμα 1


Διάγραμμα 2


Θεωρώ σκόπιμο να παραθέσω επί πλέον τρία διαγράμματα σύγκρισης της Ελλάδας με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, δεδομένου ότι πολλά παπαγαλάκια τις αναφέρουν για να μας πουν να χαμηλώσουμε π.χ. τη φορολογία όπως η Βουλγαρία που το έχει εφαρμόσει και έχει πνιγεί στις ΞΑΕ. Στο πρώτο διάγραμμα έβαλα και τη Γερμανία (έτσι …για σύγκριση).

Διάγραμμα 4



Τι παρατηρούμε; Ότι πραγματικά η Ρουμανία και η Βουλγαρία έχει εισροές επενδύσεων πολύ μεγαλύτερες από την Ελλάδα .

Διάγραμμα 5


Από τον Διάγραμμα 5 παρατηρούμε ότι ειδικά ως ποσοστό του ΑΕΠ η σύγκριση των εισροών ΞΑΕ είναι συντριπτική υπέρ της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας (τα έτη 2009-2011 οι εισροές ΞΑΕ στη Βουλγαρία έφτασε το 100 % του ΑΕΠ ενώ στην Ελλάδα πάντα κάτω από 15% και το 2011 είναι 9%!).

Παρατηρούμε επίσης ότι για τη Γερμανία οι ΞΑΕ είναι περίπου στο 25%, δηλαδή παίζουν περιορισμένο ρόλο στην οικονομία της (να σημειώσουμε επί πλέον ότι έχει και εκροές περίπου 39% του ΑΕΠ της ενώ η Βουλγαρία και Ρουμανία έχουν πολύ μικρές εκροές)

Αν κοιτάζουμε στο επόμενο διάγραμμα 6 οι χώρες αυτές έχουν ελάχιστη αύξηση στο κατά κεφαλή ΑΕΠ, δηλαδή σε αυτόν τον απλοϊκό και ισοπεδωτικό δείκτη φαίνεται ότι οι ΞΑΕ δεν έχουν συντελέσει στην αύξηση του ΑΕΠ (δηλαδή στην αύξηση του πλούτου) των χωρών αυτών. 

Τώρα αν ασχοληθούμε βαθύτερα στο πραγματικό κατά κεφαλή ΑΕΠ είναι γνωστό σε όλους μας ότι οι εργαζόμενοι στη Ρουμανία και Βουλγαρία ουδόλως έχουν ωφεληθεί. Ως γνωστόν οι μισθοί είναι ελάχιστοι (βασικός περίπου 150€), ενώ η ανεργία στη Βουλγαρία είναι περίπου 12% και στη Ρουμανία κάτω από 10% (πηγή Eurostat :δεν προλαβαίνω να αξιολογήσω αυτούς του δείκτες ως αξιόπιστους).

Διάγραμμα 6


Τι συμπέρασμα μπορούμε να βγάλουμε (έτσι πρόχειρα). 

Ότι η αύξηση των εισροών Ξένων Άμεσων Επενδύσεων δεν συνεπάγεται καθόλου τη βελτίωση της οικονομίας μιας χώρας και την αύξηση του βιοτικού επιπέδου του λαού της.
Είναι ένα ιδεολόγημα του γραφικού ελληνικού νεοφιλελευθερισμού, μια ακόμα εικονική πραγματικότητα, ένα ακόμα ρηχό και κενό επιχείρημα για να φαίνεται ότι υπάρχει λύση.

Μήπως φταίμε εμείς που δεν αφήνουμε τους Ξένους να επενδύσουν στην Ελλάδα;


Καταρχήν να διαβεβαιώσω τους πάντες ότι δεν εμποδίζουμε τους Ξένους. Σίγουρα όμως με αυτό το καθεστώς και τη δημόσια διοίκηση που έχουμε δημιουργήσει εμποδίζουμε τους Έλληνες μικρομεσαίους, του Έλληνες της επιστήμης της καινοτομίας και της δημιουργίας.

Εξηγώ: 
  1. Υπάρχει ο δείκτης του ΟΟΣΑ που καταγράφει τα εμπόδια 
  2. Υπάρχει ο ‘προστατευτισμός ΄ που ολοένα και περισσότερο εμφανίζεται στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες. Μόνο εμείς είμαστε γενναιόδωροι και αφήνουμε τους πάντες να αγοράσουν γη (και μάλιστα νησάκια), να αγοράσουν εθνικές υποδομές στρατηγικής σημασίας (τηλεπικοινωνίες, λιμάνια, αεροδρόμια), μόνο εμείς έχουμε ανοίξει το μαγαζί τόσο πολύ που έχουμε καταλήξει ότι όποιος αγοράσει ακίνητα 300.000€ αποκτά και άδεια παραμονής στην Ελλάδα! 
Αναλυτικότερα στοιχεία για τους επενδυτικούς περιορισμούς:
  • Δείκτης περιορισμού των επενδύσεων (restrictiveness index) 
  • Σύγχρονες τάσεις στα επενδυτικά πλαίσια των χωρών
Στις περισσότερες χώρες παγκοσμίως, ακόμη και σε αυτές που θεωρούνται θιασώτες της παγκοσμιοποίησης, παρατηρείται ανάδυση προστατευτικών μέτρων των εγχώριων επιχειρήσεων με την επίκλησης λόγων εθνικής ασφάλειας ή προστασίας στρατηγικών τομέων της οικονομικής δραστηριότητας.

Στην Ελλάδα που όλα τα σφάζουμε και τα πουλάμε μπροστά σε ένα κατάπληκτο και εξουθενωμένο κοινό υπάρχει απόλυτη σιγή στα τεκταινόμενα σε άλλες χώρες της ΕΕ, του ΟΟΣΑ ή των αναπτυσσόμενων χωρών.

Παρουσιάζεται από την Κυβέρνηση, την Τρόικα, τα κανάλια της διαπλοκής και τη φιμωμένη Κρατική τηλεόραση και ραδιοφωνία ότι είναι απόλυτα φυσικό να πουλάμε νησάκια, να παραχωρούμε λιμάνια, υποδομές κλπ κλπ 

Μπορεί όμως να είμαστε κουρασμένοι αλλά προσπαθούμε να δούμε τι γίνεται και στις άλλες χώρες. Ψάχνουμε να δούμε τι κάνουν οι χώρες με σημαντική συμβολή στην παγκόσμια οικονομία (ΗΠΑ, Καναδάς, Κίνα, Κορέα, Γερμανία) αλλά και χώρες μικρές (Φιλανδία) που δεν έχουν όμως γονατίσει όπως εμείς από μνημόνια.

Κρίνεται σκόπιμο να παρατεθεί καταρχήν ο δείκτης περιορισμού των επενδύσεων (restrictiveness index) όπως καταγράφεται από τον ΟΟΣΑ (Σχεδιάγραμμα 7).

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 7

Από το Διάγραμμα 7 συμπεραίνονται τα εξής:
  1. Η χώρα μας έχει ένα πολύ ‘ανοιχτό’ επενδυτικό πλαίσιο χωρίς περιορισμούς και διακρίσεις όσον αφορά την μεταχείριση των Ξένων Επενδύσεων (ο μέσος όρος των χωρών μελών του ΟΟΣΑ είναι 0,09 και της Ελλάδος 0,059 (1 = εντελώς κλειστή επενδυτική δραστηριότητα. Αντίθετα 0 = πλήρης απελευθέρωσης επενδυτικής δραστηριότητα).
  2. Από το 2006 και εντεύθεν η χώρα μας έχει ‘φιλελευθεροποιήσει’ περαιτέρω το επενδυτικό πλαίσιο ενώ υπάρχουν χώρες που έχουν κάνει πιο αυστηρή τη νομοθεσία τους (Ρωσία, Κίνα, Ιαπωνία, Λετονία (!), Πολωνία )
  3. Οικονομίες που είναι υποδοχείς σημαντικότατων επενδυτικών πόρων (Κίνα, Ρωσία, Μεξικό κλπ) έχουν σημαντικότατους περιορισμούς στην άσκηση επενδυτικής δραστηριότητας. Το ίδιο ισχύει για Αμερική, Καναδά , Αυστρία κλπ κλπ.
  4. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ντόπιες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν και οι ξένες χωρίς κάτι πρόσθετο εμπόδιο 
  5. Δεν χρειάζεται θεσμοθέτηση περισσότερης ‘φιλελευθεροποίησης’ στο εσωτερικό επενδυτικό θεσμικό πλαίσιο (βλέπε ΕΟΖ κλπ) αλλά αντιμετώπιση των προβλημάτων που ήδη υπάρχουν και που αποτελεί ειδική ανάλυση και προτάσεις. 
Τα μέτρα λοιπόν που παίρνουν οι άλλες χώρες για την προστασία των εγχωρίων επενδύσεών τους και την αποφυγή εξαγοράς και άλωσής τους από παγκόσμια funds ή κυρίως από εταιρείες ξένων κρατικών συμφερόντων έχουν το γενικό τίτλο «Μέτρα προστατευτισμού». Συνήθως τα λαμβανόμενα μέτρα έχουν την επίκληση λόγων ‘Εθνικής ασφάλειας’ ή το χαρακτηρισμό ολόκληρων κλάδων της παραγωγικής δραστηριότητας ως ‘Στρατηγικών τομέων’.

Ο ΟΟΣΑ, λάτρης του αγνού και …ανόθευτου καπιταλισμού εννοείται ότι είναι αντίθετος και για αυτό τα καταγράφει.

Mερικά ενδεικτικά μέτρα ‘προστατευτισμού’:


Γερμανία : Από το 2009 ελέγχει, αξιολογεί και αναλόγως επιτρέπει ή απαγορεύει κάθε εξαγορά μεριδίων εταιρειών Γερμανικών συμφερόντων που είναι >25% με στόχο τον μη απογερμανισμό των αντίστοιχων εταιρειών με επίκληση λόγων εθνικής ασφάλειας ή παρεμπόδιση άσκησης εθνικής πολιτικής.

Η Βραζιλία βάζει φόρο 6% στις χρηματικές συναλλαγές και βάζει περιορισμούς στην εξαγορά γης.

Ο Καναδάς αξιολογεί κάθε Ξένη Άμεση Επένδυση (πριν την εγκατάσταση) ώστε να διαπιστωθεί αν είναι τελικά ωφέλιμη για τη χώρα.

Η Αυστραλία αποδέχτηκε 3 κινέζικες επενδύσεις αλλά έβαλε όρους Εταιρικής Διακυβέρνησης των εταιρειών που επένδυσαν. Έχει πολύ αυστηρές προδιαγραφές για την αγορά γης και ακινήτων.

Η Ινδονησία εφαρμόζει νόμο που προβλέπει οι Ξένες επενδύσεις στον εξορυκτικό τομέα μετά 5 χρόνια λειτουργία να πουλούν το 20% των μεριδίων σε εγχώριους επιχειρηματίες.

Η Φιλανδία το 2012 εφαρμόζει Νόμο που μπορεί να απαγορέψει την εξαγορά εγχώριων επιχειρήσεων από Ξένους εφόσον διαπιστωθεί, μετά από αξιολόγηση, ότι μπορεί να πλήξει σοβαρά τα ‘ουσιώδη συμφέροντα της κοινωνίας’. Επί πλέον ελέγχει κινδύνους που μπορεί να δημιουργηθούν για την εθνική ασφάλεια και τη δημόσια τάξη από την εξαγορά φιλανδικών επιχειρήσεων από ξένους επενδυτές.

Η Ινδία απαγόρεψε τις Ξένες Επενδύσεις στον κλάδο του καπνού (?) 

Η Ιταλία το 2012 εξέδωσε Νόμο που το Κράτος ελέγχει τις αγοραπωλησίες μεριδίων επιχειρήσεων που σχετίζονται με την εθνική άμυνα καθώς επίσης και τις αγορές σε στρατηγικούς τομείς όπως η ενέργεια, οι τηλεπικοινωνίες και οι μεταφορές. Το Κράτος έχει δικαίωμα να ακυρώσει αγοραπωλησίες σε επενδυτές μη μέλη της Ε.Ε. 

Στη Ρωσία υπάρχουν σημαντικοί και εκτενείς περιορισμοί στην άσκηση επενδυτικής δραστηριότητας με σημαντικότερα σημεία Το εύρος των τομέων που χαρακτηρίζονται «στρατηγικοί» και δεν επιτρέπεται η είσοδος ξένων επενδύσεων ή επιτρέπεται με πολύ μικρή συμμετοχή (τομέας των εξορύξεων, των αγωγών μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου, των σιδηροδρομικών συγκοινωνιών, της λειτουργίας κλάδων Τραπεζών χωρίς κεντρική παρουσία, ποσοστώσεις στις ασφαλιστικές εταιρείες κλπ). Επίσης προβαίνει σε διακριτική μεταχείριση των ξένων επενδύσεων έναντι των εγχωρίων (περιορισμοί στο εύρος των ασφαλιστικών δραστηριοτήτων, πρόσβαση σε επιχορηγήσεις και κίνητρα σε ΜΜΕ κλπ) καθώς και περιορισμοί στην επανεξαγωγή εισερχόμενων κεφαλαίων κλπ.

Η Κίνα απαγόρεψε την εξαγορά εγχώριας βιομηχανίας αναψυκτικών από ξένη πολυεθνική (Coca Cola). Στη Κίνα πρακτικά επιτρέπονται οι επενδύσεις στον τομέα της μεταποίησης αλλά είναι απόλυτα κλειστοί οι τομείς των τηλεπικοινωνιών, των μεταφορών, των ασφαλιστικών υπηρεσιών, περιορισμοί στις τραπεζικές υπηρεσίες κλπ. Ενώ το 2010 χαλάρωσε τα μέτρα ελέγχου των εξαγορών υφιστάμενων εγχώριων υπηρεσιών το 2011 πρόσθεσε διαδικασίες ελέγχου τέτοιων δραστηριοτήτων με την επίκληση λόγων εθνικής ασφάλειας.

Βέβαια υπάρχουν και χώρες που εισαγάγουν μέτρα που ‘φιλελευθεροποιούν’ περαιτέρω επενδυτικές διαδικασίες. Η Τουρκία π.χ. επέτρεψε την εξαγορά γης μέχρι 30 εκτάρια σε όλη της επικράτεια από ξένους ή ξένες επιχειρήσεις.

Συμπέρασμα: 

  • Οι Ξένες Επενδύσεις δεν αποτελούν λύση και πανάκια για τα οικονομικά προβλήματα της χώρας μας 
  • Απαιτείται βελτίωση του εσωτερικού θεσμικού πλαισίου χωρίς κάποια ιδιαίτερη επί πλέον φροντίδα για τις Ξένες Επενδύσεις που στη χώρα μας δεν έχουν το παραμικρό επί πλέον πρόβλημα σε σχέση με τις εγχώριες 
  • Το οριζόντιο και κάθετο ξεπούλημα του εθνικού μας πλούτου αλλά ακόμα και των ελληνικών εταιρειών δεν είναι η σύγχρονη τάση των αναπτυγμένων χωρών αλλά ένα πρόσχημα για την Κυβέρνηση για αλλαγή ιδιοκτησίας της ελληνικής δημόσιας περιουσίας 
  • Η κύρια διέξοδος από την κρίση είναι η κινητοποίηση του εγχώριου δυναμικού, του άνεργου επιστημονικού δυναμικού, η ανάπτυξη και η ενίσχυση με διάφορους μεθόδους (όχι χρηματοοικονομικά μέσω άμεσων χρηματοδοτήσεων μόνο) κυρίως των Μικρών και Μεσαίων επιχειρήσεων στη χώρα μας, η βασική μέθοδος απασχόλησης και δημιουργίας (αυτό αποτελεί άλλη εισήγηση). 


Τελευταίες εξελίξεις 2012

Κρίνεται σκόπιμο να παρατεθεί (τελευταία στιγμή) η εξέλιξη των παγκόσμιων ροών επενδύσεων του οικονομικού έτους 2012 (Διάγραμμα 8). 

Διάγραμμα 8



Είναι σαφές ότι μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008-2009 υπάρχει πάλι παγκόσμια επενδυτική ‘ύφεση’.
Δηλαδή η χρονική συγκυρία που εμείς αναζητούμε Ξένες Επενδύσεις είναι μάλλον κακή.
Το ενδιαφέρον είναι οι εισροές επενδύσεων μειώθηκαν τόσο στις αναπτυγμένες όσο και τις αναπτυσσόμενες χώρες με εξαίρεση τη Λατινική Αμερική. 
(Μετά την τελευταία παγκόσμια οικονομική κρίση η Βραζιλία και η Αργεντινή τροποποίησε τη βιομηχανική πολιτική της, όχι απλά ενισχύοντας τις επενδύσεις, την καινοτομία και το εξαγωγικό εμπόριο αλλά προστατεύοντας την εγχώρια παραγωγή και μεταποίηση η οποία είχε εξασθενήσει από την νομισματική υπερτίμηση. Στο πλαίσιο αυτών των πολιτικών αυξήθηκαν τα δασμολογικά εμπόδια, εφαρμόστηκαν αυστηρότερα κριτήρια αδειοδοτήσεων και διευρύνθηκε το περιθώριο προτίμησης των εγχώριων αγαθών.

Ενδεικτικά η επιβολή φόρου 30% σε ειδικού τύπου εγχωρίων και εισαγόμενων αυτοκινήτων έχει οδηγήσει σε εισροές Ξένων Άμεσων Επενδύσεων στην αυτοκινητοβιομηχανία (η Κινεζική Chery, η Γαλλική 

Αν και η εποχή των φιλελεύθερων πολιτικών φαίνεται να έχει παρέλθει στη Λατινική Αμερική η εφαρμοζόμενες πολιτικές δεν φαίνεται να έχουν αποθαρρύνει τις εισροές επενδύσεων. 


[1] Τα στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη για την κατάρτιση του σχετικού δείκτη είναι: 


Ελκυστικότητα της αγοράς της χώρας εγκατάστασης της επένδυσης και ειδικότερα: 

  • Μέγεθος της αγοράς (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν/ ΑΕγχΠ )-ισοτιμία αγοραστικής δύναμης 
  • Αγοραστική δύναμη (κατά κεφαλήν ΑΕΠ -ισοτιμία αγοραστικής δύναμης) 
  • Οι δυνατότητες ανάπτυξης της αγοράς (πραγματικό ποσοστό αύξησης του ΑΕγχΠ) 


Διαθεσιμότητα χαμηλού κόστους εργασίας και δεξιοτήτων 
  • Το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος (ωριαία αποζημίωση και η παραγωγικότητα της εργασίας)
  • Το μέγεθος του εργατικού παραγωγικού δυναμικού (υφιστάμενο πλέγμα δεξιοτήτων) 


Παρουσία των φυσικών πόρων 
  • Αξιοποίηση των πόρων (τιμή καυσίμων και μεταλλευμάτων εξαγωγές) 
  • Αγροτική δυναμικό (διαθεσιμότητα καλλιεργήσιμης γης)

Δυναμικότητα των υποδομών 

Υποδομές μεταφορών 

  • (Πυκνότητα του οδικού δικτύου: χλμ. δρόμου ανά 100 km2 της έκτασης) 
  • (Ποσοστό ασφαλτοστρωμένους δρόμους στο σύνολο) 
  • (Σιδηροδρομικές γραμμές συνολική διαδρομή-km) 
  • (Τακτικών γραμμών σύνδεσης του δείκτη) 

Υποδομές ενέργειας 

  • (Κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας) 
  • (Υποδομή τηλεπικοινωνιών) 
  • (Τηλεφωνικές γραμμές /100 κατοίκους 
  • (Κινητή τηλεφωνία συνδέσεις/100 κατοίκους) 
  • (Σταθερές ευρυζωνικές συνδέσεις στο Διαδίκτυο συνδέσεις/100 κατοίκους) 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Προσθέστε τα σχόλια σας:

Ευρετήριο: Όλες οι αναρτήσεις του blog με προεπισκόπηση στο άγγιγμα της εικόνας