Με αφορμή τον διάλογο περί του νέου αναπτυξιακού νόμου. Tου Ανδρέα Κυράνη

α. Η ρίζα του κακού

Μιλώντας για ένα νέο αναπτυξιακό νόμο, θα έπρεπε, πρώτα από όλα, να προσδιορίσουμε με ακρίβεια:

• ποια είναι «η ρίζα του κακού» που επιζητούμε να γιατρέψουμε με την εφαρμογή του
• ποια είναι η ακριβής σημασία των εννοιών που χρησιμοποιούμε για να διατυπώσουμε  την πρόταση μας.

Ποια είναι λοιπόν εκείνη η νέα και διαφορετική για τη χώρα στρατηγική επιλογή που επιδιώκει να υπηρετήσει αυτός ο αναπτυξιακός νόμος;

Εδώ η απάντηση περί «αναπτυξιακού σχεδίου δεκαετίας» και από μόνη της δεν λέει τίποτε απολύτως, αν δεν προσδιορίσει το όραμα και το υποκείμενο, υπέρ του οποίου και από το οποίο, θα εκπονηθεί αλλά και θα στηριχτεί αυτό το σχέδιο.

Έχοντας την εξουσία χωρίς αυτόν τον σαφή προσδιορισμό, ψάχνεις στα τυφλά το πως θα μοιράσεις ξένο χρήμα. Τότε, γυμνός από δικές σου δυνάμεις και στρατηγική, θα οδηγηθείς μοιραία στην ανάγκη να εξυπηρετήσεις εκείνους που στ αλήθεια κινούν τα νήματα , ψάχνοντας απεγνωσμένα να επουλώσεις την δραματική σου ανεπάρκεια με ιδεολογικά προσχήματα.

Τοποθετούμενος λοιπόν κατευθείαν, θα έλεγα πως:

το κύριο ζήτημα που οφείλει να αντιμετωπίσει ένα εναλλακτικό αναπτυξιακό σχέδιο είναι εκείνο της αποκατάστασης της γεωοικονομικής ταυτότητας αυτής της χώρας, ταυτότητας που έχει διαταραχτεί βάναυσα από αδόκιμες εξωγενείς πολιτικές δεκάδων δεκαετιών, με την διαυγή συνείδηση και συναίσθηση του ότι, αυτή η αποκατάσταση ευνοείται τα μάλλα «εις τα καθ ημάς», από την διεθνή οικονομική, παραγωγική και τεχνολογική συγκυρία.

Αυτός ο τόπος οφείλει να επιχειρήσει να ανακτήσει τις πρωταρχικές ενδογενείς και ιστορικές γεωοικονομικές του δυνατότητες και δημιουργικές αρετές, προκειμένου να αποκτήσει μια ουσιαστική οικονομική επανεκκίνηση συμβατή με το διεθνές περιβάλλον, επ ωφελεία της μεγίστης πλειοψηφίας του λαού του.

Για να γίνω σαφέστερος:

• η κύρια ρίζα του κακού που αναπαράγει τα αδιέξοδα εις το διηνεκές, είναι η παρά φύση συγκέντρωση του κορμού της αναπτυξιακής υπόστασης αυτής της χώρας σε ένα υδροκέφαλο κέντρο, στο όνομα της μίμησης προτύπων της γεωοικονομικής πραγματικότητας άλλων χωρών, παντελώς ανόμοιων γεωμορφολογικά και ιστορικά από τον δικό μας.
• Αυτή η πρωταρχική παρά φύση για τον τόπο επιλογή, εδώ και διακόσια χρόνια, γεννά σαν άμεση συνέπεια επόμενες, με κορμό πάντα μοντέλα που χαρακτηρίζονται από υπερσυγκεντρώσεις, πυκνότητες και μεγέθη άτοπα άσχετα και τελικά εχθρικά με την ιδιαίτερη ιστορική και τεχνική μας ταυτότητα. Μεγέθη και πυκνότητες που την αντιπαλεύουν και την αφανίζουν.
• Η ρίζα του κάκου για μας και τον τόπο μας είναι οι οικονομικές και ψευδό κοινωνικές συγκροτήσεις που έχουν σαν κορμό και ηγήτορα τους το κεντρικό, μεγάλο, ποσοτικό και μαζικό και φτωχούς δορυφόρους το περιφερειακό, μικρό,  ταυτοτικό και τελικά ποιοτικό.

Υπό αυτή την οπτική, κορμός ενός εναλλακτικού αναπτυξιακού σχεδίου στο σημερινό κεντροβαρές, συγκεντρωτικό, σαράφικο,  παρασιτικό μοντέλο, θα ήταν το εγχείρημα μιας πλήρους αναστροφής με την στήριξη και συγκρότηση:

1. ενός άλλου μεγάλου, μέσα από την ομότιμη συνέργεια ποικίλων και πολύμορφων μικρών οργανικών οικονομικών παραγωγικών οικιστικών οντοτήτων, διάσπαρτων στην περιφέρεια της χώρας. Οι σχετικά αυτοδύναμες αυτές μικρές οικονομικές οντότητες, συγκροτούνται επί τη βάση μονάκριβων ιδιαιτεροτήτων υψηλής αξίας και ποιότητας που γεννά η ίδια η γεωοικονομία της ιδιόμορφης τοπικότητας τους.
2. μιας άλλης διαδικτυακής και όχι χωρικής περιφερειακής κεντρικότητας

Κορμός δηλαδή ενός εναλλακτικού σχεδίου, δεν μπορεί να είναι άλλος από εκείνον της διεκδίκησης της συγκρότησης μιας ικανής αυτοδύναμης οικονομικής οντότητας μέσα από την ομότιμη συνέργεια αναρίθμητων μικρών αντιστοίχων. Μιλάμε δηλαδή για μια οικονομία που εδράζεται γερά στο κατ εξοχήν ταυτοτικό στοιχείο της κατά δικής μας ιδιαίτερης «κοσμόπολης», που εδράζεται γερά στη συναίσθηση της αξίας «αυτού  του κόσμου του μικρού του μέγα».

Τα κύρια προτάγματα λοιπόν στα μάτια μας ενός άλλου αναπτυξιακού σχεδίου είναι:

1. Η ριζική οργανική και όχι η κατασκευασμένη τεχνητή-διοικητική αποκέντρωση της χώρας
2. Η ενίσχυση της μικρής και πολύ μικρής δημιουργικής μεταποιητικής δραστηριότητας, δραστηριότητας  που στηρίζεται στην μικρή ιδιοκτησία στα μέσα παράγωγης, γεννά οργανικές παραγωγικές σχέσεις, ουσιαστική κοινωνική συγκρότηση και συνεκτικό εθιμικό δίκαιο, κατά τα πρότυπα της ιστορικής κοινοτικής μας παράδοσης.[1]
3. Η συνάρθρωση αυτής της αποκεντρωμένης μικρό-οικονομίας με συμμετοχικό –δημοκρατικό τρόπο σε υπερτοπική εθνική αλλά και διεθνή οικονομική οντότητα.

β. Αναπτυξιακό σχέδιο και δημοσιές επενδύσεις

Υπό το φως αυτής της πρωταρχικής πολιτικής επιλογής, υπό το φως δηλαδή της ανάγκης συγκρότησης ενός τέτοιου εναλλακτικού και ουσιαστικά ενδογενούς αναπτυξιακού σχεδίου, προκύπτει η ανάγκη για δυο στοχευόμενες κινήσεις.

1. Η πρώτη αφορά στις αναγκαίες υποδομές για την εξυπηρέτηση του στρατηγικού στόχου, στόχου που θέλει να ανάγει την περιφέρεια σε κρίσιμη πηγή και ψυχή της εθνικής παραγωγικής μας κεντρικότητας, ανακτώντας ξανά μετά από 200 χρόνια, τις αρετές ενός κοινοτικού τρόπου οργανικής παραγωγικής κοινωνικής και οικιστικής συγκρότησης, ανακτώντας δηλαδή την αξία και σημασία της μικρής και ιερής παραγωγικής-οικιστικής κόγχης του δικού μας ιστορικού παραδείγματος, παραδείγματος που δημιούργησε τους υλικούς όρους της, πρόσφατης ιστορικά, ανεξάρτητης κρατικής μας υπόστασης, κι ας εγκαταλείφτηκε υπό το κράτος βίαιων εξωγενών παραγόντων.
2. Η δεύτερη αφορά στην ενίσχυση της μεταποιητικής παραγωγικής δραστηριότητας των χιλιάδων μικρών επιχειρηματιών και όχι των ολίγων μεγάλων, σαν ελαχίστη εκδήλωση μιας σύγχρονης και βιώσιμης δημοκρατικής συνθήκης κοινωνικής συγκρότησης. Δεν επιζητούμε δηλαδή με κάθε κόστος απασχολησιμότητα για ανθρωποειδή. Επιζητούμε μια κοινωνία μικρών ελεύθερων παραγωγών, και προκειμένου για την χώρα μας, το μπορούμε σχεδόν εδώ και τώρα.

«Η χρηματοδότηση του αναπτυξιακού νόμου πρέπει να είναι συμπληρωματική προς τη χρηματοδότηση των υποδομών και όχι να γίνει σε βάρος των τελευταίων. Θα ήταν εξαιρετικά αντιφατικό να επιχορηγούμε τις ιδιωτικές επενδύσεις σε βάρος των δημόσιων υποδομών όταν είναι δεδομένη η σημασία των τελευταίων στη βελτίωση της κοινωνικής παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας.»

Σε αυτό το σημείο συμφωνώ απόλυτα με την διατύπωση της Μαργαρίτας, αρκεί να αποσαφηνίσουμε επακριβώς για το ποιες υποδομές εννοούμε και στηρίζουμε.

Εδώ θα ήθελα να επιμείνω:

• στον εκσυγχρονισμό και την ενίσχυση των δικτύων ψηφιακής και πραγματικής επικοινωνίας,
• στην ενίσχυση της καινοτόμου οικονομικής και αποκεντρωμένης παραγωγής ενέργειας από και για τις περιφέρειες της χώρας,
• στα καινοτόμα και οικονομικά δίκτυα μεταφοράς προϊόντων και ανθρώπων, στοιχείου πρωταρχικού για την αυτοδύναμη ύπαρξη του γεωοικονομικού μας χώρου. Μιλάμε εδώ κυρίως για τρένο και θαλάσσιες μεταφορές.
• στις υπηρεσίες του δημόσιου τομέα οι οποίες, διασυνδεδεμένες με τα πνευματικά και τεχνικά ιδρύματα της χώρας, θα στηρίζουν τα προϊόντα μιας πληθώρας από μικρούς έως πολύ μικρούς παραγωγούς όσον αφορά:

1. στην καταγραφή τις ύπαρξης και της δραστηριότητας τους σε κοινό διαδικτυακό τόπο
2. στην επικοινωνία μεταξύ τους και με την αγορά
3. στην καινοτομία
4. στις μεταξύ τους συνέργειες 
5. στην πιστοποίηση της ποιότητας
6. στη συγκρότηση εθνικών και υπερεθνικών μεταποιητικών και εμπορικών δικτύων επί τη βάση διαδικτυακών εδώ και τώρα και όχι χωρικών στο εγγύς μέλλον πυκνώσεων ( τύπου Β.Ζ. ) που είναι και κοστοβόρες και αμφιβόλου ωφελιμότητας για ένα τέτοιο μοντέλο ανάπτυξης.
7. στα εγχειρήματα εξωστρέφειας

Εδώ η σύνοψη μιας σειράς από προτάσεις από τον Βαγγέλη Αχιλλόπουλο, συνιστά μια πολύ ουσιαστική βάση ενός αντιστοίχου σύγχρονου πλαισίου στήριξης της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας.

https://docs.google.com/document/d/1i65pef4viM0Qa1gc-iEsQ66ENhwuZwkvAEF6vlzx3YQ/edit?usp=sharing

Με άλλα λόγια ένα τέτοιο μοντέλο δημοσίων επενδύσεων θα έχει σαφές πως:

ενδογενής ανάπτυξη θα προκύψει μόνο όταν υποστηρίξεις δράσεις που θα επιτρέψουν να μπουν στο ποιοτικό επιχειρηματικό μεταποιητικό προσκήνιο όχι κάποιο λίγοι μεγάλοι «φερέγγυοι» παραγωγοί, αλλά αντίθετα χιλιάδες και εκατοντάδες χιλιάδες μικροί, οι όποιοι θα αποκτήσουν ένα μέγεθος για τα διεθνή δεδομένα, μέσα από μια κοινοτιστικού τύπου μεταξύ τους διασύνδεση σε πραγματικούς μικρούς τοπικούς παραγωγικούς πυρήνες. Αυτές οι μικρές τοπικές οργανικές οντότητες, θα συναρθρωθούν στη συνέχεια σε ένα αντίστοιχο εθνικό δίκτυο με συμμετοχικές –δημοκρατικές αρχές λειτουργίας.

Στα πλαίσια μιας τέτοιας αναπτυξιακής λογικής που στηρίζεται κυρίως στην πολύ μικρή ιδιοκτησία, ανά μικρούς οικιστικούς περιφερικούς πυρήνες που συγκροτούνται στη βάση της κοινοτικής παραγωγικής τους υπόστασης, επί τη βάση της αξιοποίησης του τοπικού πλούτου σε επίπεδο πρωτογενούς δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα από κοινού, το δημόσιο αποκτά τον ρόλο εκείνης της οντότητας που ενισχύει, τόσο τους μηχανισμούς αναπαραγωγής αυτού του πρωταρχικού παραγωγικού πυρήνα, όσο και του συνολικότερου οικονομικού μοντέλου που αναπτύσσει. Το κράτος δηλαδή και η δημόσια σφαίρα είναι εκείνα που στηρίζουν την αποκεντρωτική υπόσταση της χώρας, στηρίζουν τους τοπικούς μηχανισμούς υγείας, εκπαίδευσης και συμμετοχικής παραγωγικής συγκρότησης με ότι τα παρά πάνω συνεπάγονται, αυτών των πρωταρχικών οργανικών οικονομικών πυρήνων, όπως και τα δίκτυα εικονικής και πραγματικής επικοινωνίας ανάμεσα τους.

Και αυτό το πράττει το κράτος όχι για λογούς ιδεοληπτικούς αλλά για λόγους βαθειά και οργανικά οικονομικούς, για λόγους βαθειά κοινωνικά και οικολογικά λειτουργικούς, μια και έτσι συγκροτεί και εξασφαλίζει μια σύγχρονη πλουτοπαραγωγική υπέρ-μηχανή συμβατή με την γεωοικονομική ταυτότητα αυτής της χώρας.

Η δεύτερη στοχευόμενη κίνηση, υποστηρικτική της πρώτης, είναι εκείνη της ενίσχυσης της μεταποιητικής παραγωγικής δραστηριότητας των χιλιάδων μικρών και όχι των ολίγων μεγάλων. Μόνο η επιχειρηματική ανάδειξη αυτού του τεράστιου πολυπρόσωπου και πολυποίκιλου πλήθους αλληλοσυμπληρούμενων παραγωγικών δραστηριοτήτων, δραστηριοτήτων  που διαθέτουν ιδιαίτερη τοπική συγκρότηση και ταυτότητα, με ανεκτίμητα και μονάκριβα κάθε λογής ποιοτικά και όχι ποσοτικά χαρακτηριστικά, μπορεί να αναστρέψει με δραματικά θετικό πρόσημο την γενικευμένα παρακμιακή σημερινή συνθήκη. Και αυτό γιατί, αυτός ο πολυπρόσωπος κόσμος, έχει εξ αντικείμενου την ανάγκη προστασίας και ενίσχυσης της ιστορικής του περιουσίας και ταυτότητας, αρκεί να συνεισφέρουμε σαν πολιτικά υποκείμενα στην ανάδειξη της αυτοσυνειδησίας, αυτογνωσίας και αυτοεκτίμησης του.

γ. Βασικά κριτήρια αξιολόγησης ενός νέου αναπτυξιακού νόμου

Υπό το πνεύμα μιας τέτοιου τύπου κύριας συλλογιστικής, οι επί του συγκεκριμένου προτάσεις της Μαργαρίτας για τα βασικά κριτήρια αξιολόγησης των προτάσεων θα μπορούσαν να ξαναϊδωθούν. Οι συγκεκριμένες παρατηρήσεις μας σε αυτές είναι:

a.       Το παραγόμενο προϊόν να είναι υψηλής ελληνικής προστιθέμενης αξίας.

συμφωνούμε

b.      Το παραγόμενο προϊόν να είναι  διεθνώς εμπορεύσιμο (εννοείται πιστοποιημένο).

Τι ακριβώς σημαίνει αυτό για ομοειδή και όχι ταυτόσημα προϊόντα μικρής παραγωγικής κλίμακας;

Πως αυτά μπορούν να στηριχτούν έξω από ειδικά δίκτυα διάθεσης;

Πως δεν θα αφανισθούν στα πλαίσια της τρέχουσας λογικής περί ανταγωνιστικότητας;

Ένα δικό μας προϊόν θα πρέπει να διαθέτει την θερμοκοιτίδα του που δεν είναι άλλη από το κτίσιμο της κατάλληλης ιδιαίτερης διεθνούς αγοράς του. Σε αυτό το σημείο η αποδοχή της έννοιας «διεθνώς εμπορεύσιμο» έτσι γενικά, αν δεν εμπλουτιστεί η αποσαφήνιση του περιεχομένου της, μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει λόγο ουσιαστικού αποκλεισμού κάθε ενδογενούς εγχειρήματος.

c.       Να αξιοποιείται υφιστάμενο αργούν μηχανολογικό δυναμικό

Αυτό συνιστά ευχή με αδιάφορο μέχρι και αρνητικό βάρος, μια και αυτό το αργούν δυναμικό συνηθέστατα είναι αργούν γιατί πρόεκυψε από εξωγενή αυθαίρετα πρότυπα, και πιθανά δεν ωφελεί κανέναν το να επαναχρησιμοποιηθεί ακόμη και αν του το χαρίσεις, παρ εκτός και αν ενδυθεί με παντελώς άλλο πνεύμα και χρήση.

d.      Να αξιοποιεί ελληνικό επιστημονικό δυναμικό, ελληνική τεχνογνωσία και ελληνική εμπειρία.

Συμφωνούμε, αν και πρόκειται για ευχή που δεν μας λέει το πώς ακριβώς αυτό θα επιτευχτεί και τι ακριβώς σημαίνει

e.      Να αξιοποιεί ελληνικό εργατικό δυναμικό.

Συμφωνούμε, αν και πρόκειται για ευχή που πάλι δεν μας λέει το πώς ακριβώς αυτό θα επιτευχτεί, τι ακριβώς σημαίνει, ποιες δυνάμεις εξ αντικείμενου το ευνοούν και ποιες εξ αντικείμενου το αποτρέπουν.

f.        Ο επενδυτής (ή η ομάδα επενδυτών) να είναι φερέγγυος.

Επιεικώς απαράδεκτη διατύπωση. Αν θέλουμε να πούμε κάτι ας το πούμε πιο συγκεκριμένα, ας ορίσουμε την έννοια, την ακριβή σημασία και το περιεχόμενο της.

g.       Να υπάρχει δυνατότητα ενδιάμεσου ελέγχου (να μην καταλήγουμε ύστερα από 2 χρόνια να υπάρχουν δεσμευμένοι πόροι για έργα που δεν θα γίνουν).

Συμφωνούμε, αρκεί να προσδιορίσουμε τις διαδικασίες, το είδος και το ποιόν των ελεγκτών

h.      Όλες οι αιτήσεις να γίνονται ηλεκτρονικά (υπάρχει εφαρμογή που ήδη χρησιμοποιείται) και όλη η πορεία των προτάσεων να ελέγχεται ηλεκτρονικά.

 Συμφωνούμε απολύτως

Ιδιαίτερα τη σημερινή εποχή, κατά την οποία οι δημόσιοι πόροι είναι εξαιρετικά περιορισμένοι και ο τραπεζικός τομέας φειδωλός, οι πόροι αυτοί θα πρέπει να χρησιμοποιούνται απόλυτα στοχευμένα.

Συμφωνούμε, αρκεί να αφορά η στόχευση τους πολλούς, κυρίως ως εν δυνάμει δημιουργούς-παραγωγούς και δευτερευόντως ως εν δυνάμει απασχολήσιμους. Θέλουμε δηλαδή και πιστεύουμε στην ενίσχυση πολλών μικρών και όχι λίγων μεγάλων, εστιάζοντας φυσικά κατ εξοχήν στο χώρο της μεταποίησης.

  

δ. Για έναν πράγματι καινοτόμο αναπτυξιακό νόμο

Γνωρίζουμε πως αυτό που προτείνουμε, είναι παντελώς αντίθετο στην κυρίαρχη και πτωχευμένη στα μάτια μας, παγκόσμια νοοτροπία των καιρών, νοοτροπία υπερκαθορισμένη από την βάρβαρη βιομηχανική καπιταλιστική νεωτερική εμπειρία, εμπειρία με ψευδεπίγραφο δεξιό η αριστερό πρόσημο παντελώς αδιάφορο. Νοοτροπία που αποζημιώνεται από το κυρίαρχο χρηματοπιστωτικό καθεστώς οικονομικά, αδρά και πολύπλευρα, προκειμένου να αυταπατάται και να αυταπατά, πως δήθεν θα αντιμετωπίσει την κρίση ανάπτυξης μέσω της συγκέντρωσης και πάλι του πλούτου, οικονομικού με στενούς όρους αλλά και γνωσιακού κατ επίφαση, στα χέρια ολιγαρχιών του χρήματος και της δήθεν γνώσης ( εδώ κολλά και ο «επιστημονικός» sic “σοσιαλισμός” ), προκειμένου τα κατά περίσταση ιερατεία, χάριν της δήθεν σοφίας και αγιοσύνης τους, να δυνηθούν να τον διαχειριστούν υπέρ ενός πλήθους ατομικοτήτων, άχρωμων, άοσμων, άφυλων και απρόσωπων.

Μόνο που αυτό το κυρίαρχο παραμύθι θα μπορούσε να ακυρωθεί άριστα στην πράξη στην δική μας χώρα, μια και είχε την τύχη και την ατυχία μαζί, να είναι ένα πολύ όμορφο ατύχημα της ιστορίας, ένα «τόσο κοντά και τόσο μακριά» σε αυτό το κυρίαρχο μέχρι χθες βιομηχανικό υπόδειγμα.

Με αυτή την έννοια συμφωνώ απόλυτα σαν κεντρική ιδέα με την πρόταση του Αλέξανδρου Oικονομίδη, της οποίας οι  όποιες τεχνικές λεπτομέρειες θα μπορούσαν κάλλιστα να επιλυθούν και αποσαφηνιστούν καλύτερα επί τη βάση μερικών πρακτικών και πραγματικών παραδειγμάτων. Και συμφωνώ, γιατί συνιστά την μόνη δυνατότητα να ενισχυθούν αύριο το πρωί, εκείνοι οι οποίοι γεννούν στ αλήθεια ενδογενή πλούτο και στηρίζουν στ αλήθεια και όχι κατ επίφαση την χώρα, μακράν καλυτέρα από τα ιδιοτελή ευπρόσωπα λαμόγια που το κάνουν, με απύθμενη φερέγγυα ιδιοτέλεια, οδηγώντας την στα αλήθεια, σε μια ανεπίστρεπτη καταστροφή με ταχύτητες φωτός. Και αυτό γίνεται διότι, πέρα από τις όποιες υποκειμενικές προθέσεις τους, όταν στηρίζουν πρακτικά την υπερσυγκέντρωση κάθε λογής πόρου, υπό την αγαστή σκέπην τόσο την δική τους όσο και εκείνην ενός κράτους που το θεωρούν ιδιοκτησία τους, απλά υποθηκεύουν και απαξιώνουν το όποιο ενδογενές μέλλον αυτού του τόπου. Τη στάση τους οδηγούν, κυρίως και δυστυχώς, τα κρετίνικα κελεύσματα του γενικά αποδεκτού πρότυπου παγκόσμιας ανάπτυξης-μεγέθυνσης και κατ επίφαση μόνο κοινωνικής συγκρότησης -διαχείρισης.

Ένα βασικό σημείο μόνο θέλω να επισημάνω στην βασική περί ΕΠΑ (ενδογενώς προστιθεμένης αξίας ) ιδέα του Αλέξανδρου, και αυτό αφορά στην έννοια προϊόν.

Αν προς στιγμήν δραπετεύσουμε από την κυρίαρχη σημασία αυτής της έννοιας, σημασία που προκύπτει από την πολυετή, λόγο βιομηχανικού μοντέλου, φόρτιση και ταύτιση της με την έννοια της μαζικότητας, θα μπορούσαμε κάλλιστα να εντάξουμε σε αυτή τη σημασία και την οποιαδήποτε μεταποιητική διαδικασία γεννά ΕΠΑ, κι ας μην είναι ενδεδυμένη με την κυρίαρχη περί προϊόντος εικόνα.

Άραγε, οποιοσδήποτε συστηματικά διεκπεραιώνει ειδικές κατασκευές, ασκεί δηλαδή μια οποιαδήποτε μεταποιητική δραστηριότητα με αποτέλεσμα την παράγωγη ΕΠΑ, ( εννοείται προφανώς και με το αντίστοιχο κέρδος), από τον παραγωγό ενός μοναδικού μουσικού οργάνου η ενός σπάνιου ειδικού μηχανικού η ψηφιακού κατασκευάσματος μέχρι την «κατασκευή» ενός ειδικού τυριού η μιας ειδικής μαρμέλαδας σε οικοτεχνική βάση, γιατί δεν θα έπρεπε άραγε να χαίρει αυτού του ευεργετήματος, εφ όσον η όλη του διαδικασία διαθέτει τα προσόντα μιας λελογισμένης διαδικασίας που καλύπτει τις προϋποθέσεις ποιότητας, υγιεινής και ασφάλειας που απαιτούνται;

Είναι φυσικά καταληπτό πως, στα πλαίσια μιας μεγαλύτερης μονάδας, με διάφορες εμπεδωμένες ρουτίνες, ελέγχεται ευκολότερα ο υπεύθυνος επιχειρηματίας, ο όποιος στη συνεχεία ελέγχει υποτίθεται την όλη μεταποιητική διαδικασία και τους υφισταμένους του. Γιατί όμως κάτι τέτοιο δεν θα ήταν εφικτό να επισυμβεί με μεγαλύτερη διάχυση, με την υποβοήθηση της τεχνολογίας, σε μια πανσπερμία από περισσότερους υπεύθυνους μικρούς επιχειρηματίες, οι οποίοι αν το καλοσκεφτούμε, διαθέτουν εξ αντικείμενου, λόγο ακριβώς του μικρού τους μεγέθους, τα προσόντα ενός πιο ενδελεχούς και ουσιαστικού ποιοτικού έλεγχου του προϊόντος τους; Τότε μόνο, ζήλος, ευσυνειδησία και συμβατότητα με βασικούς και ελέγξιμους επιστημονικούς κανόνες, λειτουργούν με βεβαιότητα, παράλληλα και πολλαπλασιαστικά, υπέρ της υψηλής ποιότητας του τελικού προϊόντος.

Όπως αντιλαμβάνεστε ένα τέτοιο διαφορετικό αναπτυξιακό σχέδιο, λειτουργεί κυρίως υπέρ πολύμορφων και πολυποίκιλων προϊόντων σε μικρές σειρές παραγωγής και με πολύ υψηλό και απαιτητικό δείκτη ποιότητας, αλλά και αρχικού κόστους παραγωγής και διάθεσης. Η ενίσχυση μιας τέτοιας διαδικασίας μέσω της πρότασης της ΕΠΑ του Αλέξανδρου, μπορεί να προκύψει εύκολα και οικονομικά ανώδυνα. Παράλληλα, συνιστά στην πράξη, έναν οργανικό μηχανισμό αναδιανομής, συνιστά στοχευμένη έμμεση μεταφορά πόρων ζωτικής αξίας και σημασίας, από τα μεγάλα παρασιτικά δίκτυα διάθεσης ξένων και ημεδαπών σκουπιδιών, στους μικρούς δημιουργικούς παραγωγούς, εν δυνάμει φορείς μιας αληθινής ουσιαστικής και πολυδιάστατης ποιότητας, υπέρ του συνόλου της κοινωνίας.

ε. Για ένα εξαγώγιμο ελληνικό ποιοτικό προϊόν, γέννημα μιας αληθινής ενδογενούς διαδικασίας. Για μια ενδογενή εξωστρέφεια.

Αναρωτηθήκατε ποτέ πόσες μυριάδες τέτοια ποιοτικά προϊόντα θα μπορούσε να γεννήσει αυτός ο τόπος, αν σταματήσουμε να τον ευνουχίζουμε και τον αφήσουμε να λειτουργήσει,  κάποτε επιτέλους, υπέρ της δικής του ανεκτίμητης ταυτότητας; Και φυσικά εδώ δεν μιλάμε για τις μεγάλες πόλεις, όπου η εκφυλισμένη,  σαράφικη και ανύπαρκτη «παραγωγική» τους συγκρότηση, οδηγεί μοιραία σε αναπαραγωγή εξαθλιωμένων μεταλλαγμένων θρυμματισμένων ατομικοτήτων, που αδυνατούν να καθορίσουν έστω και στοιχειωδώς την υγεία και την διατροφή τους.

Τα προϊόντα αυτά, επειδή σε πρώτη φάση τουλάχιστον θα είναι προϊόντα ακριβά, θα πρέπει να διατίθενται σε ειδικές και ακριβότερες αγορές της Ελλάδας και του εξωτερικού, με το κτίσιμο κατάλληλων διεθνών δικτύων διάθεσης, υπό την σκέπη εθνικής μπράντας  δηλωτικής της υψηλής τους ποιότητας. Την αρχική τους συγκρότηση θα στηρίξουν αντίστοιχες δημόσιες ενισχύσεις και ιδιωτικές επενδύσεις. Ιδού δρόμος λαμπρός για την ενίσχυση μεγαλυτέρων ιδιωτικών επενδύσεων, επενδύσεων που θα στηρίζουν και δεν θα απομυζούν τους μικρούς παραγωγούς.

Μόνο μια τέτοιου τύπου διαδικασία ενδογενούς εξωστρέφειας, θα μπορούσε τάχιστα να δημιουργήσει ενδογενή πραγματικό πλούτο και να αναστρέψει οριστικά το κυρίαρχο σημερινό ιδεολόγημα της εξωγενούς εξωστρέφειας που πτωχεύει και απαξιώνει συστηματικά τον τόπο μας.

Από τα γραφεία όμως των δύστοκων συγκεντρωτικών γραφειοκρατικών μηχανισμών, ερήμην των αληθινών δημιουργικών παραγωγών και της κοινωνίας, είναι αδύνατον να συλλάβουμε καν αυτή την δυνατότητα. Χρειάζεται φρέσκος καθαρός αέρας εμπλουτισμένος με φυσικό οξυγόνο που σπανίζει σε αυτούς τους χώρους και εγκλωβίζει τα μυαλά των ανθρώπων μόνο σε φτωχά τεχνοκρατικά και ανέραστα σενάρια επί χάρτου.

Χρειαζόμαστε πράγματι «καθαρές λύσεις», άλλου τύπου όμως από εκείνες της δήθεν, της κεντρικής πολιτικής σκηνής.

---

[1] Για έναν πλήρη φωτισμό αυτής της μορφής ουσιαστικής γεωοικονομικής κοινωνικής συγκρότησης, βλέπε:  Μ. Μελετόπουλου, «κοινοτισμός το έργο του Κ. Καραβίδα και οι συγγενείς προσεγγίσεις» Εναλλακτικές Εκδόσεις 2013